Λίγα κινήματα στο σύγχρονο κόσμο έχουν τόσο υμνηθεί όσο η Γαλλική Επανάσταση. Σύμφωνα με τη κατεστημένο αφήγημα, η καταπιεσμένη Τρίτη Τάξη ανέτρεψε τα παράσιτα του κλήρου και της αριστοκρατίας, πραγμάτωσε τις αρχές του Διαφωτισμού, άνοιξε το δρόμο για την κατάρρευση της απολυταρχίας και την οικουμενική επικράτηση της δημοκρατίας.
Η Γαλλική Επανάσταση ήταν όμως και ένα κίνημα το οποίο ένεκα της ριζοσπαστικότητας του επιχείρησε να διαλύσει συθέμελα την παράδοση του παλαιού κόσμου. Ιδίως στην περίοδο της Τρομοκρατίας κορυφώθηκαν οι αυταρχικές πολιτικές, οι μαζικές εκτελέσεις αλλά και ο βίαιος αποχριστιανισμός της χώρας. Την σκοτεινή εκείνη εποχή, μία μικρή επαρχία στις ακτές του Ατλαντικού ωκεανού ύψωσε το ανάστημα της κατά του Παρισιού: η Βανδέα.
Η Βανδέα ήταν μία ιδιαίτερη περιοχή. Η φτώχεια ήταν περιορισμένη και το μορφωτικό επίπεδο σχετικά υψηλό. Οι αριστοκράτες της περιοχής μεριμνούσαν για τους χωρικούς και είχαν αποποιηθεί των φεουδαλικών δικαιωμάτων τους, πράγμα που τους έκανε πολύ αγαπητούς. Οι κάτοικοι ήταν έντονα θρησκευόμενοι, με τον κλήρο να προέρχεται από τις λαϊκές τάξεις και να χαίρει μεγάλης εκτίμησης. Έτσι δεν δημιουργήθηκε το διαταξικό χάσμα που χαρακτήρισε άλλες περιοχές.
Το ξέσπασμα της Επανάστασης το 1789 δεν προκάλεσε ιδιαίτερες αντιδράσεις στη Βανδέα, είτε υπέρ είτε κατά αυτής. Η κατάσταση άρχισε να αλλάζει μετά τον αποκεφαλισμό του Λουδοβίκου ΙΣΤ’, που σκόρπισε ρίγη φόβου και αγανάκτησης. Η επιβολή των ενόρκων (πιστών στο κράτος και όχι στον Πάπα) ιερέων εξόργισε τους Βανδεάτες, που είδαν τους ανυπότακτους ιερείς τους να διώκονται και τη θρησκευτική τους συνείδηση να καταπατάται. Όταν δε η Γαλλική Δημοκρατία κήρυξε υποχρεωτική επιστράτευση, το ποτήρι ξεχείλισε. Αντιδρώντας στην γενικευμένη καταπίεση της Τρομοκρατίας ο λαός εξεγέρθηκε (1793). Οι οπλισμένοι με δρεπάνια χωρικοί απευθύνθηκαν στους ευγενείς, οι οποίοι κατόρθωσαν να τους προμηθεύσουν όπλα και να τους οργανώσουν στον Καθολικό και Βασιλικό Στρατό. Με το έμβλημα της Ιερής Καρδιάς στα σακάκια τους και το σύνθημα «Ο Θεός είναι Βασιλιάς» στα λάβαρα τους μπήκαν στο χορό των υπολοίπων φιλοβασιλικών εξεγέρσεων.
Αρχικά η εξέγερση γνώρισε αρκετές επιτυχίες. Καθώς όμως τα φιλοβασιλικά κέντρα ήταν διεσπαρμένα και απομονωμένα, η Δημοκρατία άρχισε να τα σφυροκοπά ένα-ένα και να τα καταπνίγει. Η Εθνοσυνέλευση ψήφισε νόμους που εξουσιοδοτούσαν το στρατό να καταστρέψει ολοσχερώς τη Βανδέα και να εξοντώσει τον πληθυσμό της. Οι εξεγερμένοι άντεξαν όσο μπορούσαν και έκαναν ανταρτοπόλεμο, όμως οι δημοκρατικές δυνάμεις γρήγορα πήραν τον έλεγχο. Τότε άρχισε το δράμα.
Πιστές στις εντολές, οι δημοκρατικές δυνάμεις ξεκίνησαν μεθοδικά να καταστρέφουν την Βανδέα. Χωριά πυρπολήθηκαν, περιουσίες λεηλατήθηκαν, ναοί βεβηλώθηκαν, πληθυσμοί εκτοπίστηκαν ή κλείστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι δημοκρατικοί επέδειξαν τρομακτική θηριωδία. Πέραν των μαζικών σφαγών και βιασμών, έριξαν εκατοντάδες γυναικόπαιδα ζωντανά σε φούρνους και πρέσες οινοποιείων, έπνιξαν δημόσια αμάχους στα ποτάμια, οργάνωσαν βυρσοδεψεία ανθρωπίνου δέρματος για βιβλιοδεσία και ιματισμό. Σε ορισμένες περιπτώσεις ούτε οι δημοκρατικοί άμαχοι γλίτωσαν. Οι Βανδεάτες αντίθετα σπανίως εξετρέποντο, απελευθέρωναν δε και τους αιχμαλώτους.
Ως το 1796 170.000 άνθρωποι είχαν εξοντωθεί, σε μία σφαγή που έχει πολλάκις ονομαστεί γενοκτονία. Η Βανδέα τιμήθηκε ως τόπος μαρτυρίου για τους φιλοβασιλικούς και η μνήμη του απελπισμένου αγώνα της και του θηριώδους βιασμού της ακόμη συγκινεί. Η Γαλλική Επανάσταση έμεινε στην ιστορία ως πρόξενος πολλών καλών για την ανθρωπότητα, όμως δεν πρέπει να αγιοποιείται. Και στο πίσω μέρος του μυαλού, ας μείνει και η Βανδέα, για να μας θυμίζει το ότι και οι δημοκρατίες εγκληματούν. Ειδικά για τους συντηρητικούς, είναι ένα αξιοπρόσεκτο ιστορικό παράδειγμα του πως ένα μικρό κομμάτι γης έγινε βωμός στον αγώνα για την Πίστη και την Παράδοση.
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: Νέα Πολιτική 17-6-2015
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: Νέα Πολιτική 17-6-2015
