Ο Ταμερλάνος στην Μικρά Ασία: Η μάχη της Άγκυρας και η καταστροφή της Σμύρνης (1402)

Μάριος Νοβακόπουλος*

Από τα βάθη της αρχαιότητες ως τις παρυφές της νεότερης εποχής, οι στέπες της κεντρικής και της βόρειας Ασίας κάθε τόσο συσπώντο από μεγάλες πληθυσμιακές μετακινήσεις. Από τις αναταράξεις αυτές, σκληροτράχηλοι λαοί νομάδων καβαλάρηδων άφηναν τα βοσκοτόπια τους και κινούνταν προς το νότο και τη δύση, απειλώντας τις αγροτικές και αστικές αυτοκρατορίες της Κίνας, της Ινδίας, της Περσίας και της Μεσογείου. Οι Ούνοι του Αττίλα, οι Τούρκοι και οι Μογγόλοι του Τζένγκις Χαν αποτελούν τις πιο γνωστές περιπτώσεις. Οι θυελλώδεις νομάδες έσπερναν τον τρόμο και την καταστροφή, πολλές φορές όμως ενσωματώνονταν στον κατακτημένο πολιτισμό και του έδιναν νέες δυνάμεις, όπως έγινε στην Κίνα με τους Μαντσού και στην Ινδία με τους Μογγόλους (Mughal). Οι Σελτζούκοι και οι Οθωμανοί δεν μπόρεσαν να συνεχίσουν τον λαμπρό αραβικό πολιτισμό του Μεσαίωνα, όμως ανανέωσαν την πολιτική και στρατιωτική δύναμη του Ισλάμ.

Η οικονομική πολιτική του Αλεξίου Α’ Κομνηνού

 

Μάριος Νοβακόπουλος*

 

Ο 11ος και 12ο αιώνας υπήρξαν εποχή ανάπτυξης για το Βυζάντιο.  Παρά τις αναστατώσεις των ξένων εισβολών, και ειδικά της κατάκτησης της Μικράς Ασίας, η οικονομία δεν διέκοψε την ανοδική της πορεία.  Αυτό ισχύει τουλάχιστον για τη δυτική, παράκτια Μικρά Ασία, και τη χερσόνησο του Αίμου, η οποία για πρώτη φορά γινόταν ο κορμός και η σημαντικότερη επαρχία της αυτοκρατορίας.[1]    Η Μακεδονία, η Θράκη, η Θεσσαλία, η Βουλγαρία και η Βιθυνία έγιναν οι βασικοί προμηθευτές της Κωνσταντινούπολης σε σιτηρά.[2]

 

Η περίοδος χαρακτηρίστηκε από μία σταδιακή διαδικασία αποκέντρωσης και ανακατανομής της οικονομίας από την Κωνσταντινούπολη στην ενδοχώρα.  Η Βασιλεύουσα όμως κρατούσε τον πλήρη πολιτικό και πολιτισμικό έλεγχο, συντηρώντας το υπάρχον κλίμα δυσαρέσκειας και αποξένωσης.[3]  Η πληθυσμιακή αύξηση, η οποία είχε ξεκινήσει τον 10 αιώνα, συνεχίστηκε και θα συνεχιζόταν ως τον 14ο.  Αυτός ο δείκτης είναι διαίτερα σημαντικός, γιατί στις προβιομηχανικές, αγροτικές κοινωνίες η αύξηση των εργατικών χεριών ήταν το κύριο μέσο οικονομικής ανάπτυξης.  Αυξήθηκε παράλληλα ο αριθμός και ο πληθυσμός των πόλεων.[4]

Η ξεχασμένη μάχη του Ακροϊνού: Ο Λέων Γ’ βάζει τέλος στην Αραβική εξάπλωση

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος, διεθνολόγος

Επί ξηρού ακμής

Για την Ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία το α’ μισό του 8ου αιώνος υπήρξε εξαιρετικά καθοριστικό, καθώς εκεί κρίθηκε εάν τελικά θα αναδιοργανωνόταν ύστερα από τις καταστροφές των προηγουμένων δεκαετιών ή αν θα κατέρρεε.  Τον εξαντλητικό και κερδισμένο με πολύ αίμα περσικό πόλεμο του Ηρακλείου διεδέχθη η έκρηξη του Αραβικού Χαλιφάτου, το οποίο ύστερα από τον θάνατο του προφήτη Μωάμεθ (ο οποίος είχε ήδη κατακτήσει ή άλλως ενώσει την Αραβία) επεκτάθηκε στην Μέση Ανατολή και την Βόρειο Αφρική.  Με την εγκατάσταση τους στις ακτές της Μεσογείου οι Άραβες ανέπτυξαν ένα ισχυρό ναυτικό, με το οποίο όχι μόνο κούρσευαν τα παράλια αλλά κατέλαβαν πολλά και σημαντικά νησιά.  Οι βασιλικές κτήσεις στην Ιταλία απειλούντο σοβαρά από την κάθοδο των Λογγοβάρδων, ενώ εκείνες της Ισπανίας εξαφανίστηκαν.  Στην χερσόνησο του Αίμου η κατάσταση δεν ήταν καλύτερη, αφού οι εισβολές και μεταναστεύσεις των Σλάβων διέλυσαν το ρωμαϊκό σύστημα διοικήσεως, αλλοίωσαν τον πληθυσμό και έφθασαν μέχρι την Πελοπόννησο.  Στην αναρχία και την διαδοχή στο θρόνο ανίκανων αυτοκρατόρων έδωσε τέλος το κίνημα του Σύρου στρατηγού Κόνωνος το 717, ο οποίος βασίλευσε ως Λέων Γ’.

Μία «προφητεία» για την επάνοδο του Ισλάμ από το 1938

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος,

διεθνολόγος

Σήμερα έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε την Δύση στην κορυφή του κόσμου, οικονομικά, πολιτικά, στρατιωτικά και τεχνικο-επιστημονικά.  Η κατάσταση αυτή κρατά τουλάχιστον 300 χρόνια, συνεπώς είναι εύκολο να ξεχάσουμε ότι αυτός ο κόσμος, η παλαιά Ευρωπαϊκή Χριστιανοσύνη και τα σημερινά παρακλάδια και μεταμορφώσεις της, υπήρξε καιρός που αγωνιζόταν στο περιθώριο της ιστορίας, λίγο πάνω από την αθλιότητα, ισορροπώντας επί ξυρού ακμής για την επιβίωση του.  Τον λεγόμενο Μεσαίωνα η Ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ήταν το πετράδι του πολιτισμού και της χριστιανικής πίστεως, με τους λαούς της Εσπερίας να ανασυντάσσονται αργά και σταθερά από την κατάπτωση των πρώτων «σκοτεινών αιώνων».  Στην άλλη μεριά της Μεσογείου ο κόσμος του Ισλάμ ξεχώριζε για την κατακτητική του ορμή, τα πλούτη και την πολιτιστική του εκλέπτυνση. 

Cognosco Συνέντευξη: Ανδρέας Σταλίδης, υποψήφιος ευρωβουλευτής με την «Ελεύθερη Πατρίδα»

Συνέντευξη του Ανδρέα Σταλίδη (ΑΝΤΙΒΑΡΟ) στον Μάριο Νοβακόπουλο για το Cognosco Team

Ο Ανδρέας Σταλίδης είναι μαθηματικός, δημιουργός του ηλεκτρονικού περιοδικού «Αντίβαρο» και υποψήφιος ευρωβουλευτής με την Ελεύθερη Πατρίδα στις εκλογές του Μαΐου. Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1972.Σπούδασε Φυσική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και πληροφορική, διεθνείς σχέσεις και μαθηματικά στην Μεγάλη Βρετανία, όπου και εργάζεται στον χώρο της ενέργειας.

* * *

Κύριε Σταλίδη είστε δραστήριος στα δρώμενα του τόπου, ιδίως για τα εθνικά θέματα και ζητήματα ταυτότητας, εδώ και σχεδόν 20 χρόνια, χωρίς να έχετε κατεβει στον εκλογικό στίβο. Τι άλλαξε το 2019;

-Θεωρώ ότι τα 150 συλλαλητήρια μέσα σε 12 μήνες (Σημ: Ενάντια στη Συμφωνία των Πρεσπών) αποτελούν ορόσημο λαϊκής αφύπνισης με το μήνυμα ότι δεν αντέχεται άλλο ο εθνομηδενισμός. Τα κόμματα στην Ελλάδα είναι τριών κατηγοριών: κατ’ εξοχήν εθνομηδενιστικά, αδιάφορα στον εθνομηδενισμό, και οχήματα απαξίωσης της φιλοπατρίας. Η διάσταση μεταξύ των δύο αυτών είναι τεράστια, και ενεργοποιώ τις δυνάμεις μου για να καταγραφεί. Δεν είχα ποτέ στο παρελθόν τέτοιες διαθέσεις, αλλά και η διάσταση αυτή δεν ήταν ποτέ τόσο χαώδης.

Ισλάμ και συγκρούσεις τον 21ο αιώνα: Η διάγνωση του Huntington (Α’ Μέρος)

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος

διεθνολόγος

Ένας μάντης κακών

Στο σύγχρονο πεδίο της διεθνούς πολιτικής το ζήτημα του Ισλάμ δεσπόζει εκρηκτικό, δυσνόητο και αμφιλεγόμενο.  Τροφοδοτημένο από μεγάλους δημογραφικούς ρυθμούς ανάπτυξης, σε θρησκευτικό αναβρασμό, πολιτικό κατακερματισμό και με μεγάλη οργή, το παγκόσμιο μουσουλμανικό στοιχείο δεν παύει να απασχολεί αναλυτές, κυβερνήσεις και ΜΜΕ. Η μετανάστευση προς την Ευρώπη δημιουργεί πυκνούς ισλαμικούς πληθυσμούς σε πάλαι ποτέ χριστιανικά εδάφη, δημιουργώντας ανησυχίες για θέματα άμεσα και απτά όπως η τρομοκρατία και η εγκληματικότητα, μέχρι πιο μακροπρόθεσμα όπως η αφομοίωση, η εθνική ταυτότητα, ο δημογραφικός εκτοπισμός των γηγενών/παλαιοτέρων κατοίκων κ.α.  Στα ερείπια της Μέσης Ανατολής (όπως την άφησε η δυτική παρέμβαση μετά το 2001) στρατοί και ανταρτοομάδες ριζοσπαστών ισλαμιστών διεξάγουν ιερό πόλεμο:  η ανθρωπότητα είδε με αποτροπιασμό τα εγκλήματα του Ισλαμικού Κράτους, ενώ προς στιγμήν πάγωσε με την ραγδαία προέλαση του.  Η ένταση και  η βία όμως από και γύρω από μουσουλμανικές κοινότητες δεν σταματά εκεί.  Μαχητές του Ισλάμ αναδύονται από τις κοινότητες μεταναστών στην Ευρώπη, ενώ ακόμη και εθνοφυλετικά Ευρωπαίοι έχουν ασπαστεί το Ισλάμ και ριζοσπαστικοποιηθεί μέσω διαδικτύου.  Πέρα από τον ένοπλο ισλαμισμό, κινήματα με μουσουλμανικές πολιτικές αρχές ανθούν σε πολλά μέρη του κόσμου, με πρόσφορο παράδειγμα τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

ΒΙΝΤΕΟ – Νικηφόρος Φωκάς, η Μάστιγα του Ισλάμ (Γ’ Μέρος)

Σε προηγούμενα βίντεο είδαμε την επική εκστρατεία της Κρήτης, όπου ο Νικηφόρος Φωκάς, στρατηγός ακόμα, διέλυσε τους Άραβες και διέλυσε το πειρατικό εμιράτο που επί έναν αιώνα έσπερνε τον τρόμο στο Αιγαίο.

Από τη στιγμή που ανέβηκε στο θρόνο, ο πολέμαρχος-βασιλέας έστρεψε το βλέμμα του στην Ανατολή, ξεκινώντας τη μεγάλη αντεπίθεση που οδηγήσει στην συντριβή του Χαλιφάτου.

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΝΕΟ ΜΑΣ ΒΙΝΤΕΟ

Μία ισλαμική κριτική κατά των Σταυροφοριών

Πως βλέπει τη Δύση και το Χριστιανισμό ένας σύμβουλος του Ερντογάν (Γ' Μέρος)

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος*

Στα πρώτα δύο μέρη αυτού του αφιερώματος ακολουθήσαμε τον σύμβουλο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Ibrahim Kalin, να εκθέτει την δια μέσω του χρόνου αλληλεπίδραση του Ισλαμικού κόσμου με τη Δύση, ξεκινώντας από τις απαρχές τους και προχωρώντας προς τον λατινικό και βυζαντινό Μεσαίωνα.

Πώς βλέπει το Βυζάντιο ένας σύμβουλος του Ερντογάν (Β’ μέρος)

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος*

Στο πρώτο μέρος αυτής της βιβλιοκριτικής μιλήσαμε για την εισαγωγή στο ζήτημα «Ισλάμ και Δύση» που κάνει ο σύμβουλος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν στο ομώνυμο βιβλίο του.  Ο συγγραφέας μιλά για τους δύο κόσμους ως το «άλλο» και το «αντίθετο» ο ένας του άλλου, ασκεί κριτική σε αυτό που βλέπει ως δυτική υπεροψία και οριενταλισμό απέναντι στο μουσουλμανικό πολιτισμό και προσφέρει τη δική του (εμφανώς ισλαμική) ερμηνεία της ανάπτυξης του χριστιανισμού.  Ακολούθως προχωρεί στην πρώιμη εποχή της γέννησης του Ισλάμ, συνεχίζοντας την αφήγηση προς τον λεγόμενο Μεσαίωνα.  Επιφυλάσσει όμως ξεχωριστή ερμηνεία για τα δύο μισά της χριστιανοσύνη: Το κεφάλαιο της Λατινικής Εσπερίας ακολουθεί εκείνο της εξαιρετικά γνώριμης για τους Τούρκους Ρωμιοσύνης.

Ο Ισλαμικός πολιτισμός για έναν Γάλλο ιστορικό του 1960

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος*

Σημειώσεις από το βιβλίο του Γάλλου ιστορικού Fernand Braudel (1902-1985) "Η Γραμματική των Πολιτιμών", του 1963. Το βιβλίο εκδόθηκε στα ελληνικά το 2001 από το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

Προηγούμενο κείμενο: Τι σημαίνει πολιτισμός; Σημειώσεις από το έργο του Fernand Braudel

Ο κόσμος και πολιτισμός του Ισλάμ

Όσα διδάσκει η Ιστορία

Το Ισλάμ είναι ένας «επικαθήμενος» πολιτισμός (παράγωγος, δευτερογενής):  όπως ο χριστιανισμός κληρονόμησε τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, της οποίας αποτελεί προέκταση, έτσι και το Ισλάμ, στα πρώτα του βήματα, θα προσοικειωθεί την Εγγύς Ανατολή, ένα από τα αρχαιότερα σταυροδρόμια πολιτισμών, ανθρώπων και λαών.

Πως βλέπει τη Δύση και το Χριστιανισμό ένας σύμβουλος του Ερντογάν (Α' μέρος)

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος*

Η αντιπαράθεση μεταξύ διαφορετικών θρησκειών και κοσμοθεωριών, η διαπάλη των πολιτισμών που προκύπτουν από αυτές και ο τρόπος που εμπλέκονται με την γεωπολιτική και το μεγάλο παιχνίδι της παγκόσμιας εξουσίας είναι θέματα μεγάλα, περίπλοκα και πολυεπίπεδα, όμως η προσέγγιση τους χρειάζεται τόσο για την κατανόηση της ιστορίας όσο και την ερμηνεία της σημερινής πολιτικής.  Από την Ιρανική Επανάσταση του 1979 και ειδικότερα μετά τα τραγικά γεγονότα της Ενδεκάτης Σεπτεμβρίου και του συνακολούθου Πολέμου επί της Τρομοκρατίας, μιλούμε για τον ισλαμικό κόσμο, τον ισλαμικό πολιτισμό, την τρομοκρατία, το πολιτικό Ισλάμ, το μετριοπαθές Ισλάμ και ούτω καθ' εξής. 

Τι είναι το Ισλάμ; Μερικές εισαγωγικές σημειώσεις

Πρόχειρες, εισαγωγικές σημειώσεις για την κατανόηση της θρησκείας του Ισλάμ

Το Ισλάμ ως Δίκαιο
(διαλέξεις Κυριάκου Θ. Νικολάου-Πατραγά, καθηγητή Ισλαμικού Δικαίου)

o   Το Ισλάμ είναι πριν και πάνω από όλα δίκαιο.  Είναι και κράτος και θρησκεία.  Ενδιαφέρεται περισσότερο για την εξωτερική εμφάνιση υπακοής στον ιερό νόμο και όχι για την εσωτερική διάθεση, κάτι που θα το κρίνει ο Θεός.  Αν ο αμαρτήσας πιστός αποφύγει την εγκόσμια ποινή τότε δεν θα υπάρξει άφεση στην τελική κρίση.  Δεν υπάρχει μετάνοια και εξομολόγηση.

o   Τέσσερις πηγές δικαίου στο Ισλάμ.

o   Ιερό Κοράνιο (κυριολεκτικός λόγος του Θεού, δύο περίοδοι, Μέκκα και Μεδίνα).

o   Ιερά Παράδοση (Σούνα) που αποτελείται από τεκμηριωμένες Διηγήσεις για τη ζωή του προφήτη (Χαντίθ).  Η παράδοση χωρίζεται σε υποχρεωτική, επιθυμητή και αδιάφορη.  Υποχρεωτική:  υπακοή οδηγεί σε θεία αμοιβή και παρακοή οδηγεί σε εγκόσμια και θεία τιμωρία, π.χ. πως προσευχόταν ο Μωάμεθ.  Επιθυμητή:  υπακοή οδηγεί σε θεία αμοιβή αλλά παρακοή δεν οδηγεί σε κάποια τιμωρία, π.χ. νηστεία Δευτέρας και Πέμπτης.  Αδιάφορη:  επεισόδια της ζωής του προφήτη χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον, π.χ. πως κοιμόταν ο Μωάμεθ, τι φορούσε, η επιταγή για μούσι αλλά όχι μουστάκι.  Οι ισλαμιστές δεν δέχονται αυτήν την τριμερή διάκριση, για εκείνους όλα είναι υποχρεωτικά.

Από την Ορθοδοξία στο Σουφισμό: ο εξισλαμισμός της Μικράς Ασίας

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος*

Η Βυζαντινή Μικρά Ασία

Γεωγραφία

Η Μικρά Ασία υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους τόπους ανάπτυξης του ανθρωπίνου πολιτισμού ήδη από την αρχαιότητα.  Η χερσόνησος αυτή έχει επιπλέον υψηλή στρατηγική σημασία, όμως πέρασμα από την Ευρώπη προς την Ασία (και αντιστρόφως) και έδρα ελέγχου του Ευξείνου Πόντου και της Ανατολικής Μεσογείου θάλασσας.  Περιβρέχεται από τρεις πλευρές με θάλασσα (Εύξεινος Πόντος, Αιγαίο πέλαγος, Παμφύλιο και Κιλίκιο πελάγη) και χωρίζεται από τη λοιπή Ασία με την οροσειρά του Ταύρου και τα μεγάλα όρη της Αρμενίας, της Καρδουχίας (Κουρδιστάν) και της Υπερκαυκασίας.

Η αυτοκρατορική κοσμοθεωρία της Τουρκίας του Ερντογάν

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος*

Ο αμφιλεγόμενος πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η πολιτική του και η κοσμοθεωρία του δε χρειάζονται συστάσεις.  Από το 2002 που ανήλθε στην εξουσία, ο ισλαμιστής πολιτικός έχει αλλάξει ριζικά την εσωτερική και εξωτερική εικόνα της Τουρκίας.  Από ένα κοσμικό κράτος, προπύργιο της Δύσης απέναντι στη Μέση Ανατολή και αφοσιωμένο σύμμαχο του ΝΑΤΟ και του Ισραήλ, η νέα Τουρκία τείνει να γίνει κράτος-παρίας, διαρκώς αψηφώντας τις αμερικανικές υποδείξεις, «φλερτάροντας» με τη Ρωσία και επιστρέφοντας στην ισλαμική της παράδοση, επί δεκαετίες περιθωριοποιημένη από την κεμαλική ιδεολογία.  Ενώ αρχικά η διακυβέρνηση Ερντογάν φάνηκε να προχωρά σε εκδημοκρατισμό της χώρας (κυρίως εξαρθρώνοντας το στρατιωτικό κατεστημένο) και σε πρόσδεση της με την ΕΕ, στη συνέχεια άσκησε πολιτική περιστολής των πολιτικών ελευθεριών.

Η παρακμή του εκδυτικισμού και ο νέος πολυπολικός κόσμος

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος*

Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ

Η παγκόσμια ιστορία έχει πολλές φορές περιγραφεί ως το πεδίο όπου γεννιούνται, μεγαλουργούν, παρακμάζουν και χάνονται μεγάλοι πολιτισμοί.  Με κέντρο μία αυτοκρατορία ή συστάδες συγγενών κρατών με συνδετικό ιστό τη φυλετική ομοείδεια, την κοινότητα της πίστεως ή τη γεωγραφία, οι πολιτισμοί διαμορφώνουν τις συνθήκες για την πλήρη ανάπτυξη της ανθρώπινης δημιουργίας.  Αφήνουν πίσω τους τέχνη και γραμματεία, αρχιτεκτονικά μνημεία, μορφές διακυβέρνησης και ηρωικές αφηγήσεις, περιγράφοντας τις αξίες τους, τα οράματα τους και την ιστορική τους εμπειρία.

Από τους σουλτάνους στον Ερντογάν: οι ρίζες του νέου Τουρκικού Ισλαμισμού

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος*

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και ιδίως την 11η Σεπτεμβρίου, η θρησκεία ως παραγωγός πολιτικής βρέθηκε εκ νέου στο προσκήνιο.  Αυτό έγινε ιδιαίτερα αισθητό στην περίπτωση του Ισλάμ.  Η διεθνής πολιτική σημαδεύεται από την ισλαμική τρομοκρατία και την μουσουλμανική  πολιτιστική και δημογραφική διείσδυση στη Δύση, ενώ θρησκειοκεντρικά πολιτικά κινήματα αναβιώνουν σε μεγάλο μέρος του μουσουλμανικού κόσμου.

Ενδεικτικές της τάσης υπήρξαν οι εξελίξεις στην Τουρκία.  Εκπροσωπώντας τη «σιωπηρή πλειοψηφία», η οποία επί μακρόν δυσανασχετούσε με το κοσμικό, δυτικόφιλο πνεύμα του Κεμαλισμού, ο Ρ.Τ. Ερντογάν και ο «θεωρητικός» του Α. Νταβούτογλου, αντλώντας την έμπνευση τους από την Οθωμανική αυτοκρατορία, δίνουν καθαρά ισλαμικό χαρακτήρα στο τουρκικό κράτος.  Αυτό δε σημαίνει μόνο μετασχηματισμό του τουρκικού εθνικού αφηγήματος και κοινωνική αποεκκοσμίκευση, αλλά επίσης αναδιάταξη της εξωτερικής πολιτικής.

Παρ’ ότι η περίπτωση της Τουρκίας εντάσσεται στις ευρύτερες τρέχουσες διεργασίες του Ισλάμ, οι ρίζες της δικής της ισλαμοποίησης είναι βαθύτερες.  Δεν είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία, ούσα σε ιστορικό σημείο καμπής, επεστράτευσε την πίστη για να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητα της.  Η νεοοθωμανική αναβίωση αποτελεί εν πολλοίς (και τηρουμένων των αναλογιών) επανάληψη του κινήματος του Πανισλαμισμού όπως εκφράστηκε το β’ μισό του 19 αιώνος από τον σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Β’.

Η παράλληλη μελέτη και σύγκριση των δύο θεωριών που ακολουθεί, αποσκοπεί να εντοπίσει κοινά σημεία αναφοράς, μεθόδους και στόχους, όπως και διαφοροποιήσεις ανάμεσα τους.  Η αναγνώριση συναφών μοτίβων μεταξύ Πανισλαμισμού και Νεοοθωμανισμού μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της σύγχρονης πολιτικής πραγματικότητας αλλά και να συνεισφέρει στην διαλεκτική θρησκείας και πολιτικής, ενός από τους νεαρότερους και προκλητικότερους τομείς των διεθνών σχέσεων στον αιώνα μας.

Η γεωπολιτική του Ιρανικού Σιισμού

    Η ανάλυση της θρησκείας και της θρησκευτικής παράδοσης ενός έθνους έχει πάντοτε εξαιρετική σημασία για να κατανοηθεί καλύτερα ο πολιτισμός του, οι κοινωνικές αξίες, η εκλογική-πολιτική συμπεριφορά, η δημογραφία κ.α.  Για το Ιράν όμως, όπως και για την λοιπή Μέση Ανατολή, η θρησκεία έχει βαρύνουσα γεωπολιτική σημασία.  Η θέση του Ιράν ως προπυργίου του Σιιτικού Ισλάμ (το 89% των Ιρανών είναι Σιίτες και το 37-40% των Σιιτών παγκοσμίως ζει στο Ιράν) αυτομάτως δημιουργεί δύο πραγματικότητες:  πρώτον, ιδιαιτέρους δεσμούς με τους λοιπούς σιιτικούς πληθυσμούς της περιοχής και δεύτερον, αντιπαλότητα και καχυποψία με τα σουνιτικά κράτη.

ΟΙ ΑΛΕΒΙΤΕΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

Εργασία για το μάθημα "Τουρκία: Κοινωνική Συγκρότηση, Πολιτικό Σύστημα και Εξωτερική Πολιτική" στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. (Φεβρουάριος 2015)

Εδώ:  Academia