Μάριος Νοβακόπουλος - 13/07/2024 - SLPRESS
Οι ανατολικότερες επαρχίες της Ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η Συρία, η Παλαιστίνη και η Αίγυπτος, κερδίζουν λίγη προσοχή στο πανόραμα της βυζαντινής ιστορίας. Αυτό συμβαίνει επειδή βρέθηκαν σχετικά για μικρό χρονικό διάστημα υπό τον έλεγχο της Κωνσταντινούπολης, αφού μεταξύ 630 και 650 κατακτήθηκαν από τους Άραβες και το Ισλαμικό Χαλιφάτο. Και όμως έχουν πολύ μεγάλη σημασία στην γεωπολιτική εποπτεία του Βυζαντίου, καθώς είναι εκείνες που το καθιστούσαν μεσανατολική και μεσογειακή δύναμη, ενώ λειτουργούσαν και ως προγεφυρώματα για το εσωτερικό της Αφρικής και της Ασίας.
Η Αίγυπτος, η Συρία – Παλαιστίνη και η Μεσοποταμία αποτελούν την λεγόμενη εύφορη ημισέληνο, όπου πολύ νωρίς εμφανίστηκε και αναπτύχθηκε η γεωργία και η ανάπτυξη πόλεων. Εκεί άνθισαν μεγάλοι πολιτισμοί, γνωστοί για τα καλλιτεχνικά αλλά και επιστημονικά τους επιτεύγματα. Όσο και εάν σχηματικά όλο το ανατολικό κομμάτι της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας καλείται ως ελληνική Ανατολή, οι Σύριοι και οι Αιγύπτιοι (Κόπτες) ποτέ δεν εξελληνίστηκαν πλήρως ούτε άφησαν την ελληνική γλώσσα να οδηγήσει τις δικές τους σε μαρασμό. Ο συριακός και ο αιγυπτιακός χριστιανισμός άφησαν πλήθος έργων γραμματείας, ενώ οι διακριτές τοπικές ταυτότητες σίγουρα υπήρξαν παράγοντας της δογματικής διαφοροποίησης των ανατολικών επαρχιών, που τόσο ταλάνισε το Βυζάντιο τους πρώτους αιώνες της ύπαρξής του.