Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2025

Όμορφοι στίχοι από το έργο του Γιώργου Σαραντάρη


Γυμνές γυναίκες

Γυμνές γυναίκες μας έλεγαν λόγια κωμικά - πως δηλαδή δεν υπάρχει έρωτας! Αλλά εμείς είχαμε ξαπλωθή κι ανάμεσα στα στήθια τους περιμέναμε μονάχα ο ουρανός να μας σηκώση! Δεν ξέραμε άλλην τροφή - δε θυμόμαστε ένα χορτάρι πιο τρυφερό και πιο εύοσμο από το δέρμα μιας γυναίκας!

Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2025

ΗΧΗΤΙΚΟ – Μάριος Νοβακόπουλος: Γροιλανδία, από τους Βίκινγκς στον Τραμπ

 


Στην εκπομπή του Λάμπρου Καλαρρύτη (15-01-2025) ο διεθνολόγος και μέλος του Cognosco Team, Μάριος Νοβακόπουλος, παρουσιάζει μια σειρά εξαιρετικά ενδιαφερουσών πληροφοριών σχετικά με το ιστορικό υπόβαθρο των βλέψεων των ΗΠΑ για την Γροιλανδία.

Κάνει μία ιστορική αναδρομή των οροσήμων της περιοχής από τα αρχαία χρόνια και την εναλλαγή κυριαρχίας επί της Γροιλανδίας αλλά και ευρύτερα της περιοχής που άπτεται του αρκτικού κύκλου.

Εξηγεί τους λόγους για το αμερικανικό ενδιαφέρον το οποίο μάλιστα έχει εκδηλωθεί ήδη από τον 19ο αιώνα και συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια του προηγούμενου για να επανεκδηλωθεί τώρα στις δύο θητείες του Ντόναλντ Τραμπ.

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ

Τετάρτη 8 Ιανουαρίου 2025

Όταν οι ΗΠΑ κατείχαν τη Γροιλανδία στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Ο Ντόναλντ Τραμπ και στην πρώτη προεδρία του είχε επιδείξει ενδιαφέρον για την Γροιλανδία και είχε ρίξει στο τραπέζι το σχέδιο αγοράς της. Όσο εκκεντρική και να μοιάζει η ιδέα, είναι βέβαια σύμφωνη με τον τρόπο επέκτασης των ΗΠΑ, όπως π.χ. με την αγορά της πελώριας γαλλικής αποικίας της Λουιζιάνα από τον Τζέφερσον το 1803, ή της ρωσικής Αλάσκας αργότερα. Η Γροιλανδία ειδικότερα, η μεγάλη και σχεδόν ακατοίκητη νήσος που βρίσκεται μεταξύ Καναδά, Αρκτικής και βόρειας Ευρώπης, έχει μία ενδιαφέρουσα αμερικανική προϊστορία.

Μάριος Νοβακόπουλος – 08/01/2025 – SLPRESS

Από τον ύστερο Μεσαίωνα, μετά το τέλος της εποχής των Βίκινγκ, τον εκχριστιανισμό και τη δημιουργία εδαφικών βασιλείων, οι Δανοί μπόρεσαν να επεκτείνουν την επιρροή τους στην Σκανδιναβία. Η λεγόμενη Ένωση του Κάλμαρ έθεσε υπό το δανικό στέμμα τη Νορβηγία και τη Σουηδία για αιώνες (1397-1523). Τον 16ο αιώνα ο Γουσταύος Βάζα ηγήθηκε της σουηδικής εξέγερσης κατά των Δανών και ίδρυσε ανεξάρτητο κράτος, το οποίο υπήρξε ισχυρός παίκτης στην Ευρώπη για διακόσια χρόνια. Η Νορβηγία παρέμεινε υπό τους Δανούς, και μαζί της τα αρκτικά εδάφη που είχαν αποικίσει οι Νορβηγοί τον Μεσαίωνα: η Ισλανδία, η οποία αποικίσθηκε το 874, και η Γροιλανδία, την οποία αποίκισε ο Έρικ ο Ερυθρός το 986. Από τη Γροιλανδία ξεκίνησε ο υιός του, Λέιφ Έρικσον, για να ανακαλύψει την Αμερική.

Το 1814, κατά τη διάρκεια των Ναπολεοντείων Πολέμων, η Δανία έχασε και τη Νορβηγία, η οποία υπήχθη στο σουηδικό στέμμα ώσπου να ανακηρυχθεί ανεξάρτητο βασίλειο το 1905. Στους Δανούς, πάλαι ποτέ θαλασσοκράτορες που είχαν μικρές αποικίες στην Καραϊβική, την Αφρική και την Ινδία, απέμενε η Ισλανδία και η Γροιλανδία. Το 1918 η Ισλανδία κηρύχθηκε διακριτό βασίλειο, υπό τον ίδιο βασιλιά όμως με τη Δανία. Η Γροιλανδία παρέμενε μία εξαιρετικά αραιοκατοικημένη δανική αποικία.

Τετάρτη 1 Ιανουαρίου 2025

Πέντε βιβλία που διαβάσαμε το 2024

 

Μία χρονιά πλέον είναι πίσω μας, και μία νέα μας υποδέχεται. Όσο και εάν οι τελευταίοι χρόνοι (ή δεκαετίες, τώρα που το σκέπτομαι) υπήρξαν καιρός πολλαπλών κρίσεων, οι κρίσεις και οι ανατροπές είναι πάντα συγκυρία που παροξύνει την διάθεση για γνώση, την αναζήτηση για τις ρίζες των πραγμάτων και την περίσκεψη για το μέλλον. Πιστός σύντροφος στην πορεία αυτή, τα βιβλία.

Μάριος Νοβακόπουλος - 01/01/2025 - SLPRESS

Ακολουθώντας μια παλιότερη συνήθεια, ξεχώρισα κάποια από τα βιβλία που διάβασα φέτος. Καθ’ ότι ακόμη προσπαθώ να αναπτύξω την σχέση μου με την πεζογραφία και την ποίηση – σιγά σιγά, με τη βοήθεια ανθολογιών, κριτικών κλπ. – όλα τα βιβλία που ακολουθούν είναι ιστορικού περιεχομένου, σύμφωνα με το αντικείμενο των σπουδών μου και τα ερευνητικά μου ενδιαφέροντα.

Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 2024

Τι να φταίει άραγε, για την μελαγχολία των Χριστουγέννων;


Ψηφιακό περιοδικό lifestyle, απευθυνόμενο στο γυναικείο κοινό, έκανε ένα αφιέρωμα για το πως η σημερινή εικόνα των Χριστουγέννων (με έλατα, κόκκινους αγιοβασίληδες, υποχρεωτική "χαρά" και "θαλπωρή") δημιουργήθηκε διαχρονικά από τις διαφημίσεις, ειδικά όσες προέρχονταν από την Αγγλία και τις ΗΠΑ. Λίγο πολύ γνωστά τα συμβάντα, τα βιβλία του Dickens, η αισθητική της Coca Cola...

Το άρθρο παρατηρεί πως σήμερα τα Χριστούγεννα δεν έχουν σχέση με τη θρησκευτική και χριστιανική τους ρίζα, είναι μία γιορτή για όλους, για να περνάμε όμορφα με φίλους και όσους αγαπάμε. Δεν υπάρχει δηλαδή συγκεκριμένη αιτία για την γιορτή, ή το κάλεσμα της αγάπης. Είναι άλλο ένα Σάββατο, όπου μαζευόμαστε με φίλους και το βράδυ που ακολουθεί γλεντάμε σε κάποιο μαγαζί.

Το ίδιο ψηφιακό περιοδικό, την ίδια ημέρα των Χριστουγέννων, όμως... μας δίνει συμβουλές για να ξεπεράσουμε τη μελαγχολία των γιορτών! Βεβαίως, διότι τι θα μπορούσε να πάει στραβά, σε μια κοσμοθεωρία όπου το Α και το Ω είναι η στιγμιαία ευχαρίστηση, η "ευεξία" και η "αυτοφροντίδα"; Κι όμως, από ότι φαίνεται, υπάρχουν προβλήματα στον μοντέρνο παράδεισο.

Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2024

Λυκούργος ο Αθηναίος, ο φρουρός της δημοκρατίας

Ο Λυκούργος ο Αθηναίος, ένας από τους δέκα Αττικούς ρήτορες, έζησε στην Αθήνα του 4ου αιώνα (μεταξύ 390 και 324 π.Χ.) και συντάχθηκε με την αντιμακεδονική παράταξη του Δημοσθένη. Πατέρας του ήταν ο Λυκόφρων, ιερέας από αριστοκρατικό γένος. Ο παππούς του, επίσης Λυκούργος, εκτελέστηκε από το καθεστώς των Τριάκοντα. Ο νεαρός Λυκούργος μαθήτευσε στον Πλάτωνα και τον Ισοκράτη, και ακολούθησε το ιερατικό λειτούργημα του πατρός του. Ασχολήθηκε παράλληλα με την πολιτική.

Μάριος Νοβακόπουλος – 17/12/2024 – SLPRESS

Η πολιτική του δράση συνδέθηκε με την ανάκαμψη της Αθήνας έπειτα από την ήττα της στην Χαιρώνεια, το 338 π.Χ. Ο Λυκούργος, ως υπεύθυνος του θεωρικού ταμείου επί δώδεκα έτη, διπλασίασε τα δημόσια έσοδα. Έφτιαξε καινούριους νεώσοικους, χώρους ασφάλισης δηλαδή των πλοίων, και αποθήκες όπου χωρούσε πλήρης εξοπλισμός για 1.000 πλοία. Επί των ημερών του ο στόλος των Αθηνών έφθασε τα 400 σκάφη. Ολοκλήρωσε το θέατρο του Διονύσου, όπου έστησε τις προτομές των τριών τραγικών ποιητών, Αισχύλου, Σοφοκλή και Ευριπίδη. Φρόντισε μάλιστα να καταγραφούν επίσημες εκδόσεις των έργων των μεγάλων δραματουργών, για να μην υποστούν αλλοίωση.

Σάββατο 14 Δεκεμβρίου 2024

Ο Γιάννης Ρίτσος και η Ρωμιοσύνη (Δ. Τσάκωνας)


Δημήτριος Γρ. Τσάκωνας, Η Γενιά του ’30, Κάκτος, Αθήνα 1989, σελ. 438-440.

Ενώ οι δύο τελευταίες δικτατορίες (Ι. Μεταξά, Γ. Παπαδόπουλου) μίλησαν για «ελληνικότητα», η Κομμουνιστική Αριστερά παράλληλα ανέπτυξε την αντίστοιχη θεωρία περί «ρωμιοσύνης», κλπ. Μιλώντας λοιπόν πολύ γενικά, η σύγχρονη ελληνική κοινωνία χωρίζεται, από μορφωτική άποψη, σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Τη λίγο πολύ μορφωμένη μεσαία τάξη, που θέλει να εξαλείψει τη μνήμη των τεσσάρων αιώνων της Τουρκοκρατίας που ακολούθησε την πτώση της Κωνσταντινούπολης στα 1453, με το σκοπό να ταυτιστεί άμεσα με τους αρχαίους Έλληνες, και την αγροτική και εργατική τάξη, των οποίων η ενσύνειδη μνήμη, φτάνει μέσα από την μακροχρόνια οθωμανική κατοχή στο Βυζάντιο, τη δεύτερη Ρώμη. Οι πρώτοι έχουν την τάση να βλέπουν τους εαυτούς τους σαν «Έλληνες». Οι δεύτεροι βλέπουν ασύνειδα τους εαυτούς τους σαν «Ρωμιούς». Αν και ο Ρίτσος δεν απορρίπτει καθόλου την, σε τελευταία ανάλυση, αδιάσπαστη συνέχεια ανάμεσα στους σύγχρονους και τους αρχαίους Έλληνες, βλέπει το προμελετημένο πήδημα από τη σύγχρονη Ελληνική Ιστορία (πήδημα που παρασιωπά ιδιαίτερα την περίοδο της Τουρκοκρατίας) στη μεγάλη κλασσική περίοδο, όχι μόνο σαν εντελώς τεχνητό, αλλά ακόμη χειρότερα, σαν μια πράξη με πολιτικά κίνητρα, που βιάζει το δυναμικό και ζωντανό πνεύμα του ελληνικού λαού με σκοπό την ένταξή του στην κοινωνικοπολιτική τροχιά της καπιταλιστικής Δύσης. Έτσι, σαν Έλληνας, βλέπει τον εαυτό του Ρωμιό, και σαν Έλληνας ποιητής, αντιμετωπίζει το πρόβλημα της ιστορικής ταυτότητας, αγκαλιάζοντας τη ζωντανή πραγματικότητα και τη ζωντανή γλώσσα που την εκφράζει.

Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου 2024

Τον είδες με τα μάτια σου, γιαγιά, τον Βασιλέα;


Τον είδες με τα μάτια σου, γιαγιά, τον Βασιλέα,
ή μήπως και σε φάνηκε, σαν όνειρο, να πούμε,
σαν παραμύθι τάχα;

-Τον είδα με τα μάτια μου, ωσάν και σένα νέα,
πά να γενώ εκατό χρονώ κι ακόμα το θυμούμαι,
σαν να `ταν χτες μονάχα.

Στην Πόλη, στην Χρυσόπορτα, στον πύργον από κάτου,
είν’ ένα σπήλαιο πλατύ, στρωμένο σαν παλάτι,
σαν άγιο παρακκλήσι;

Κανένας Τούρκος δεν μπορεί να κρατηθεί κοντά του,
κανείς της σιδερόπορτας να `βρει το μονοπάτι,
να πά να το μηνύσει.

Μόνο κανένας Χριστιανός, κανένας που το ξέρει,
περνά π’ αυτού κρυφά κρυφά και τον σταυρό του κάνει
με φόβο και μ’ ελπίδα.

Ανατολικόν Πνεύμα

 


Αλαζόνες διπλωμάται και των Άγγλων και των Ρώσων,
Ξένοι, μη καταγελάτε την μικρότητάν μας τόσον
Θεαταί του εθνικού μας εξευτελισμού και πένθους,
Εις το στάδιον ο Έλλην ίσως τρέξη πάλιν ένθους,
Η αδάμαστος φυλή του ίσως ενωθή εκ νέου
Από κορυφών του Αίμου μέχρις άκρων του Μαλέου
Κ' εις τα θύρας του Ευξείνου
Ανυψώσωμεν τον θρόνον του Μεγάλου Κωνσταντίνου


Αναστάσιος Γιαννόπουλος, Ανατολικόν Πνεύμα, Πάτρα 1853, σελ. 36-37.
[Έφη Γαζή, Άγνωστη Χώρα: Ελλάδα και Δύση στις αρχές του 20ου αιώνα, Πόλις, Αθήνα 2020, σελ. 165-166].

Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2024

Σημειώσεις Βυζανινής Φιλοσοφίας Ι (Μ. Μπέγζος)


Σημειώσεις-Περίληψη από το λήμμα “Η Βυζαντινή Φιλοσοφία”, Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ, Αθήνα 2003, τ. Ελλάδα-Ιστορία-Πολιτισμός, σελ. 153-155.

Ι. Περσοναλισμός – Προσωποκρατία – Προσωποκεντρική Οντολογία

Πρόσωπο: συγκεκριμένο ον/ύπαρξη σε αντιδιαστολή με την ουσία (άνθρωπος – ανθρωπότητα, Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα – θεότητα).
Το Πρόσωπο είναι: ορισμένο-συγκεκριμένο ον, ενυπόστατο, ειδικό, μερικό, ύπαρξη.
Η Ουσία είναι: γενικό, καθολικό, αόριστο, απρόσωπο, άχρονο.
Ιδιότητες του προσώπου είναι: μοναδικότητα (ως προς το ποσόν), ετερότητα και αναφορικότητα (ως προς το ποιόν).

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ

Πόσο ελληνική ήταν η βυζαντινή Μικρά Ασία; Εθνογραφική ανάλυση

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος* Η Μικρά Ασία είναι χώρος με κολοσσιαίο βάρος για τον ιστορικό Ελληνισμό και κυριαρχεί στο φαντασια...