Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2016

ΤΑ MEDIA ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η κυριαρχία του διαδικτύου αλλάζει τον τρόπο ενημέρωσης του κοινού και γίνεται ο εφιάλτης όχι μόνο των παραδοσιακών ΜΜΕ αλλά και της πολιτικής ελίτ, στην Ελλάδα και τον κόσμο.

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος

Οι τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της επικοινωνίας και των πληροφοριών είναι ραγδαίες, η δύναμη του διαδικτύου, της εικόνας και της άμεσης σύνδεσης των πάντων με τους πάντες αλλάζουν το πρόσωπο της κοινωνίας, θετικά ή αρνητικά, με πολλούς τρόπους.  Η διαπίστωση αυτή φυσικά δεν είναι καμία πρωτοφανής ανακάλυψη.  Χιλιάδες άρθρα έχουν γραφτεί για το πώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η κουλτούρα του blogging και microblogging, η ανάπτυξη συζητήσεων σε φόρα ευρεία και καθημερινής επαφής και η τεράστια διάχυση πληροφοριών και ειδήσεων μεταβάλουν σημαντικά το πρόσωπο του πολιτισμού.  Από άποψης επήρειας της πολιτικής, της κοινής γνώμης και των συνειδήσεων, οι αλλαγές στο σύστημα ενημέρωσης παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον.

Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου 2016

Emile Durkheim: θρησκεία, ανομία, αυτοκτονία


Προτού αναλυθεί το εάν η αποχριστιανοποίηση αποτελεί παράγοντα της κρίσης του δυτικού πολιτισμού, είναι σημαντικό να ερευνηθεί αν έχουν υπάρξει προειδοποιήσεις περί αυτού από διανοητές που έζησαν και στοχάστηκαν την περίοδο του εκείνη ξεκινούσε.  Η αξία των προειδοποιήσεων αυτών είναι ακόμη μεγαλύτερη, όταν εκφέρονται από ανθρώπους όχι οπαδούς της παλαιάς χριστιανικής τάξης πραγμάτων.
Σχέσεις θρησκείας και κοινωνίας
Ο Αιμίλιος Ντύρκεμ (Emile Durkheim, Γαλλία 1858-1917) συστηματοποίησε και ανέπτυξε την κοινωνιολογία και παράλληλα με τους περίπου συγχρόνους του Μαρξ και Βέμπερ την καθιέρωσε ως πλήρη επιστήμη.  Μεγάλο μέρος της δραστηριότητας και κοινωνιολογικής έρευνας του Ντύρκεμ προσανατολίστηκε στη μετάβαση από την προνεωτερικότητα τη νεωτερικότητα, και πως οι σύγχρονες κοινωνίες ανταποκρίνονται στην έκλειψη των ηθών και των δομών των παραδοσιακών προκατόχων τους.  Στα πλαίσια αυτά, η αποδυνάμωση της θρησκείας και η επίδραση της στην κοινωνική σταθερότητα και την ατομική ψυχολογία αναλύονται εκτενώς.  Ο Ντύρκεμ γεννήθηκε και ανατράφηκε σε πιστή εβραϊκή οικογένεια, προοριζόταν δε να γίνει ραβίνος όπως οι πρόγονοι του.  Στην πορεία απέρριψε την πίστη, χωρίς όμως η αθεΐα του να τον οδηγήσει σε εχθρότητα προς τη θρησκεία.

Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου 2016

Ο Auguste Comte και η θρησκεία χωρίς Θεό


Το κείμενο αυτό είναι το δεύτερο μίας σειράς άρθρων που στόχο έχουν να αναλύσουν την παρακμή του θρησκευτικού φαινομένου στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ και να εξετάσουν τυχόν συμβολή της υποχώρησης της παραδοσιακής θρησκευτικότητας με την πολύπλευρη κρίση που διέρχεται ο δυτικός πολιτισμός.
Προτού αναλυθεί το εάν η αποχριστιανοποίηση αποτελεί παράγοντα της κρίσης του δυτικού πολιτισμού, είναι σημαντικό να ερευνηθεί αν έχουν υπάρξει προειδοποιήσεις περί αυτού από διανοητές που έζησαν και στοχάστηκαν την περίοδο του εκείνη ξεκινούσε.  Η αξία των προειδοποιήσεων αυτών είναι ακόμη μεγαλύτερη, όταν εκφέρονται από ανθρώπους όχι οπαδούς της παλαιάς χριστιανικής τάξης πραγμάτων.
Ο Κοντ και ο θετικισμός
Ο Αύγουστος Κοντ (Auguste Comte, Γαλλία 1798-1857) υπήρξε από τους πρώτους σύγχρονους κοινωνιολόγους, ήταν δε αυτός που έδωσε στην επιστήμη της κοινωνιολογίας το όνομα της (sociologie).  Ο Κοντ υπήρξε θεμελιωτής του θετικισμού, της επιστημολογικής αντίληψης πως οι κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο γνώσης και έρευνας μαζί με τις θετικές και πως η μέθοδος των τελευταίων, η βασιζόμενη δηλαδή στον ορθό λόγο, την παρατήρηση και τα αντικειμενικά στοιχεία, είναι η δέουσα για τη διερεύνηση και των πρώτων.  Πίστευε πως «…η υπέρβαση των κοινωνικών αντιθέσεων, της κοινωνικής αταξίας, τα κρίσης και της κατάπτωσης που εμφάνιζε η εποχή του προϋπέθετε τη θεμελίωση και την επικράτηση του θετικού πνεύματος» (Αντωνοπούλου 1991).

Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου 2016

Ερωτήματα πάνω στην πορεία της μεταχριστιανικής Δύσης


ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  ΙΝΣΠΟΛ 2-9-2016

Το κείμενο αυτό είναι το πρώτο μίας σειράς άρθρων που στόχο έχουν να αναλύσουν την παρακμή του θρησκευτικού φαινομένου στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ και να εξετάσουν τυχόν συμβολή της υποχώρησης της παραδοσιακής θρησκευτικότητας με την πολύπλευρη κρίση που διέρχεται ο δυτικός πολιτισμός.
Η μακρά πορεία απομάγευσης της Δύσης
Η ανατολή του σύγχρονου κόσμου, της λεγόμενης νεωτερικής φάσης του δυτικού πολιτισμού, συνοδεύτηκε από πολλές και σφοδρές εσωτερικές συγκρούσεις, βάσει των αλλαγών στην σκέψη, τα ήθη και την κοινωνική οργάνωση και πρακτική.  Όλες οι αντιλήψεις, οι κοινωνικές συμβάσεις και οι ανθρώπινες σχέσεις τέθηκαν υπό εξέταση και αμφισβήτηση.  Όταν δε παλαιά και νέα σκέψη συνεκρούοντο, τότε ο επαναστατικός ζήλος της αλλαγής και τα αντιδραστικά αντανακλαστικά της συντήρησης προκαλούσαν βίαιες αναφλέξεις.  Από τις ισχυρότερες και κεντρικότερες αξίες του παλαιού κόσμου, που προκάλεσε τεράστια πάθη και υπήρξε σοβαρό ανάχωμα σε πολλές νεωτερικές προσπάθειες, υπήρξε η θρησκεία.
Η επικρατούσα θρησκεία του δυτικού πολιτισμού, ο Χριστιανισμός, έπαιξε για πολλούς αιώνες κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη και διαμόρφωση του, τη συγκρότηση των κοινωνιών και των θεσμών του, τη διάπλαση του συστήματος ηθικής, αξιών και ιδεών του. 


Ιδίως η Καθολική Εκκλησία, με την τεράστια ιστορία και επιρροή της στην ευρωπαϊκή πολιτική, συγκέντρωσε σφοδρά πυρά από τους Διαφωτιστές και τους γενικώς υπερμάχους της φιλοσοφικής ανανέωσης και της κοινωνικής μεταβολής.  Οι διανοητές της νέας εποχής όχι μόνο επιτέθηκαν στην πίστη ως διανοητική κατάσταση αβάσιμη, κενή και αφελή, αλλά και στην κοινωνική θέση της Εκκλησίας.  Η ιστορική της πορεία ως υποστηρικτή της μοναρχίας, η ζηλότυπη διεκδίκηση της αυθεντίας και του μονοπωλίου όχι μόνο της θεολογικής ορθοδοξίας αλλά και της παιδείας ή της φιλοσοφίας, η διαφθορά και η εξουσιομανία της, η υπερεπέκταση της από θρησκευτικό σώμα σε πολιτική δύναμη (χαρακτηριστικά που παλαιότερα είχαν εμπνεύσει και την Λουθηρανή Μεταρρύθμιση, που με τη σειρά της υπήρξε έμμεσος και ακούσιος πρόγονος της νεωτερικότητας) έγιναν αντικείμενα σφοδρής στηλίτευσης.  Μετά τους διαφωτιστές τη σκυτάλη πήραν οι κομουνιστές, εμπνεόμενοι από την ανηλεή κριτική του Μαρξ στο θρησκευτικό φαινόμενο ως εργαλείου καταπράυνσης της λαϊκής αγανάκτησης και συνεπώς αδρανοποίησης όποιας επαναστατικής δυναμικής.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ

Πόσο ελληνική ήταν η βυζαντινή Μικρά Ασία; Εθνογραφική ανάλυση

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος* Η Μικρά Ασία είναι χώρος με κολοσσιαίο βάρος για τον ιστορικό Ελληνισμό και κυριαρχεί στο φαντασια...